
Co to jest sonda pH/ elektroda pH ?
Sonda pH to czujnik chemoelektryczny, który służące do pomiaru kwasowości oraz zasadowości wody, czyli mierzenia jej odczynu pH. pH to skala, dzięki której możemy określić czy dana substancja jest kwasem, zasadą czy też jest neutralna. Skala pH ma zakres od 0 do 14pH:
- Odczyn pH poniżej pH7 jest odczynem kwaśnym
- Odczyn pH równy pH7 jest odczynem neutralnym
- Odczyn pH większym od pH7 jest odczynem zasadowym
Sonda pH zawiera w swoim wnętrzu elektrodę która reaguje z jonami w roztworze i mierzy różnicę potencjałów elektrycznych. Na podstawie tej różnicy miernik czy też kontroler pH oblicza wartość odczynu pH. W zależności od budowy sondy, może ona być stosowana w różnych środowiskach, jak np. właśnie woda akwariowa.
Jaka jest trwałość sondy pH ?
Trwałość większości sond pH stosowanych w akwarystyce wynosi od 6 do 12 miesięcy, w rzeczywistości czas ten może być dłuższy i zależy od wielu czynników takich jak:
- okresowe czyszczenie sondy pH
- właściwe przechowywanie sondy pH
- wielkość amplitud odczynu pH badanej wody
Elektroda pH jest wypełniona elektrolitem, który zmienia swoje właściwości w trakcie jej użytkowania a także w czasie jej przechowywania. Elektrolit zawarty w sondzie ph zwyczajnie jest zanieczyszczany przez wodę w której dokonywany jest pomiar pH sukcesywnie powodując zużywanie się sondy.
Jak czyścić sondę pH ?
Aby elektroda pH dłużej zachowała swoje pierwotne właściwości pomiarowe, należy poddawać ją okresowemu czyszczeniu. Istnieją specjalne preparaty w których należy zanurzyć sondę na kilka minut, doraźnym sposobem czyszczenia sondy może być zanurzenie jej na dziesięć minut w wodzie o temperaturze około 60 stopni.
W żadnym wypadku nie można dotykać, skrobać, szorować itp. końcówki pomiarowej sondy pH.
Jak skalibrować sondę pH?
Określenie „kalibracja sondy pH” jest potoczne w rzeczywistości nie kalibrujemy sondy a sterownik czy kontroler. Proces kalibracji sondy pH jest konieczny z uwagi na to że nawet fabrycznie nowe sondy różnią się nieznacznie pomiędzy sobą a kalibracja ma na celu „nauczenie sterownika” indywidualnych parametrów sondy.
W większości przypadków proces kalibracji sondy czy też kalibracji kontrolera ph jest automatyczny, lub półautomatyczny, dobre sterowniki pH takie jak PH-BOT czy PH-Master przeprowadzają użytkownika przez ten proces.
Zasada kalibracji jest jednak podobna dla wszystkich kontrolerów, kalibrację przeprowadza się w dwóch płynach kalibracyjnych np. pH4 i pH7 pH4 i pH6.86 pH7 i pH9 – zestaw użytych płynów, zależny jest od pH badanego biotopu. Jeśli badamy wodę w akwarium roślinnym to użyjmy płynów w zakresie 4-7 jeśli badamy wodę morską to użyjmy płynów 7-9.
Przed przystąpieniem do kalibracji należy przygotować wodę RO, ręcznik papierowy, oraz wspomniane płyny kalibracyjne.
- Opłucz sondę ph w wodzie RO
- Osusz końcówkę sondy np. ręcznikiem papierowym
- Umieść sondę w pierwszym buforze kalibracyjnym
- Uruchom proces kalibracji
- Po tym jak sterownik czy kontroler pH zakończy kalibrację w pierwszym płynie, wyjmij z niego sondę, opłucz w wodzie RO, osusz a następnie umieść w drugim płynie kalibracyjnym
- Po tym jak sterownik zasygnalizuje zakończenie kalibracji w drugim buforze opłucz sondę w wodzie RO i rozpocznij pomiar w swoim akwarium
Dobrą praktyką jest wykonanie pomiarów kontrolnych w płynach referencyjnych ( buforach ), pamiętaj aby przed każdym zanurzeniem sondy w buforze opłukać ją w wodzie RO i osuszyć ręcznikiem, to zapobiegnie skażeniu buforu.